TES Nedir ve Nasıl İşleyecek?
Mevcut Bireysel Emeklilik Sistemi (BES/OKS), 2017’den bu yana yalnızca 45 yaş altı çalışanların otomatik katıldığı ve maaşlardan %3 kesinti yapılan bir uygulama. TES ise bundan farklı olarak, tüm çalışanların zorunlu olarak dahil olacağı, hem işverenin hem de çalışanın katkı yapacağı ikinci basamak bir emeklilik sistemi olacak.
Katılım ve Çıkış Şartları
BES’te çalışanlar, sisteme girişin ardından ilk iki ay içinde cayma hakkına sahipken, TES’te en az 10 yıl sistemde kalma zorunluluğu bulunacak. Çalışanlar, birikimlerini ancak SGK emeklilik yaşına ulaştıklarında çekebilecek. Bu yönüyle TES, daha katı bir yapıya sahip.
Çalışan ve İşveren Yükümlülükleri
Çalışan katkısı: TES’te maaştan %3 kesinti yapılacak. Düşük maaşlı çalışanlarda bu durum gelir kaybına yol açabilir.
İşveren katkısı: İşverenler de aynı oranda katkı yapmak zorunda olacak. Bu ek maliyet, kıdem tazminatı ve SGK primleriyle birleşince işveren üzerinde daha fazla yük oluşturacak.
Devlet katkısı: Hem BES’te hem TES’te %30 devlet katkısı devam edecek, ancak ek bir destek öngörülmüyor.
Fonların Yönetimi ve Emeklilikte Sağlanacak Gelir
BES fonları özel şirketler tarafından yönetilirken, TES fonları daha merkezi ve devlet denetiminde olacak. Emeklilik döneminde çalışanlara SGK maaşına ek olarak tamamlayıcı bir emekli maaşı bağlanacak. Bu da uzun vadede çalışanların gelirine ikinci bir güvence sağlayacak.
Sonuç
2026 yılının ikinci çeyreğinde devreye girmesi planlanan TES, Türkiye’de sosyal güvenlik yapısını kökten etkileyecek. Çalışanlar için ikinci bir maaş anlamına gelse de, maaşlardan yapılacak zorunlu kesinti ve işveren katkısı en çok tartışılan konular arasında.
Kısa vadede çalışanların alım gücünü azaltabileceği öngörülen sistem, uzun vadede ise devlet için dev bir tasarruf fonu ve çalışanlar için emeklilikte ek gelir sağlayacak.