Süleyman Demirel Üniversitesi Dr. Öğr. Üyesi Esin Yavuz, Isparta’nın akıllı şehir dönüşümünde yüksek bir potansiyele sahip olduğunu belirterek, şehrin özellikle su kaynakları yönetimi, akıllı tarım, ulaşım ve turizm alanlarında öncü olabileceğini söyledi.
İktisadi ve İdari Hayat oturumunda konuşan Dr. Yavuz, “Son yıllarda akıllı kavramını sıkça duyuyoruz; akıllı telefonlar, akıllı binalar, akıllı saatler... Bir sistemin akıllı olabilmesi için sensörlerle donatılması, bir ağa bağlanması ve verileri işleyerek karar alabilmesi gerekir. Şehirlerde de aynı mantık geçerlidir” dedi.
Yavuz, akıllı şehirlerin amacının, sürdürülebilir büyüme ve yaşam kalitesini artırmak olduğunu belirtti: “Akıllı şehirler; sensörler, Nesnelerin İnterneti (IoT) cihazları, yapay zekâ, büyük veri ve makine öğrenmesi gibi teknolojilerin entegre biçimde kullanılmasıyla oluşturulur” diyen Yavuz, bu sistemlerin kablolu veya kablosuz iletişim teknolojileriyle birbirine bağlandığını ifade etti.
Türkiye’de 2026 Nisan ayında devreye alınması planlanan 5G teknolojisinin akıllı şehirleşme için büyük bir fırsat olacağını da vurgulayan Yavuz, “5G ile veri iletim hızı artacak, şehirler birbirine daha hızlı bağlanabilecek. Bu da akıllı şehir sistemlerini yaygınlaştıracak” dedi.
Akademisyen Yavuz, şehirlerin üç boyutlu dijital modellerinin oluşturulmasını sağlayan sayısal ikiz (Digital Twin) teknolojisinin de akıllı şehirlerin önemli bir bileşeni olduğunu söyledi. “Bir mahallenin ya da projenin bilgisayar ortamında simülasyonunun yapılması, altyapı ve trafik planlamasında büyük kolaylık sağlar. Dünyada bu konuda en ileri şehirlerden biri Singapur’dur” dedi.
Dr. Esin Yavuz, Isparta’nın akıllı şehir vizyonu kapsamında dört temel alana öncelik vermesi gerektiğini belirtti:
Su kaynaklarının yönetimi: IoT tabanlı sensörlerle sızıntı tespiti ve akıllı su izleme sistemleri.
Akıllı tarım uygulamaları: Seralarda sıcaklık ve nem sensörleriyle otomatik sulama ve üretim kontrolü.
Akıllı ulaşım sistemleri: Trafik yoğunluğu ölçümü, akıllı kavşaklar, yeşil ışık önceliği ve toplu taşıma optimizasyonu.
Akıllı turizm: Dijital rehber uygulamaları, sanal müzeler, ziyaretçi yoğunluk haritaları ve dijital gastronomi rehberleri.
“Isparta, orta ölçekli yapısı sayesinde bu tür uygulamaları büyük şehirlere göre daha kolay hayata geçirebilir. Bu konuda belediyeler, üniversiteler ve özel sektör birlikte çalışmalıdır” diye konuştu.
Yavuz, akıllı şehir dönüşümünün yalnızca teknolojik değil, aynı zamanda kültürel bir dönüşüm olduğunu vurguladı: “Vatandaşın sisteme katılımı, dijital okuryazarlık ve açık veri kültürünün gelişmesi bu sürecin başarısında çok önemli. Teknoloji kadar toplumun bu teknolojiyi benimsemesi de gerekiyor.”
Yavuz, Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı tarafından hazırlanan Akıllı Şehirler Stratejisi ve Eylem Planı’nın 2024 yılında güncellendiğini hatırlatarak, “Bu planla birlikte milli teknolojilerin üretilmesi, sürdürülebilir çözümlerin geliştirilmesi ve yerli akıllı şehir altyapılarının kurulması hedefleniyor” dedi. Türkiye’de İstanbul, Ankara, İzmir, Bursa, Gaziantep ve Antalya gibi şehirlerin akıllı şehir uygulamalarında öne çıktığını belirten Yavuz, “Ancak orta ölçekli şehirler, dönüşüm açısından çok daha esnek. Isparta da bu anlamda büyük bir avantaja sahip” ifadelerini kullandı.
Sunumunu “Akıllı şehirleşme artık bir tercih değil, zorunluluktur” sözleriyle tamamlayan Dr. Yavuz, “Isparta, akıllı şehir vizyonunu stratejik bir planlama ile hayata geçirirse, Türkiye’de örnek gösterilen şehirlerden biri haline gelebilir” dedi.
