Gebelik sürecinde annenin beslenme alışkanlıkları, yalnızca kendi sağlığı değil, bebeğin zihinsel ve fiziksel gelişimi açısından da kritik bir rol oynuyor. Medikaya Hastanesi’nde görev yapan Uzman Diyetisyen Tuğba Ayazoğlu, bu dönemde yanlış ve yetersiz beslenmenin otizm riskini tetikleyebileceğini vurgulayarak, “Beslenme, bebeğin sağlıklı bir beyin yapısı kazanması için temel belirleyicilerden biridir” dedi.
OTİZM ÇOK BOYUTLU BİR DURUM, AMA BESLENME DE ETKİLİ
Otizm Spektrum Bozukluğu’nun (OSB) sadece tek bir nedene bağlı gelişmediğini hatırlatan Ayazoğlu, “Genetik yatkınlık başta olmak üzere çevresel ve biyolojik birçok faktör otizmin gelişiminde rol oynuyor. Ancak bazı besin öğelerindeki eksikliklerin, özellikle folik asit, D vitamini ve omega-3 yağ asitlerinin, beyin gelişimi üzerinde olumsuz etkiler yaratabileceği yönünde bilimsel veriler bulunmakta,” diyerek gebelikte beslenmenin önemine dikkat çekti.
Özellikle işlenmiş, katkı maddesi içeren ve şeker oranı yüksek gıdaların aşırı tüketiminin hem annenin sağlığını hem de bebeğin nörolojik gelişimini olumsuz etkileyebileceğini belirten Ayazoğlu, “Gebelikte planlı ve dengeli beslenme hem fiziksel hem de zihinsel gelişim açısından hayati öneme sahip” şeklinde konuştu.
FOLİK ASİT, D VİTAMİNİ VE OMEGA-3 YAĞ ASİTLERİ ÖNE ÇIKIYOR
Hamilelikte en kritik dönemin özellikle ilk üç aylık (trimester) süreç olduğunu ifade eden Ayazoğlu, “Bebeğin beyin ve omurilik yapısının oluştuğu bu dönemde, folik asit alımı büyük önem taşıyor. Yeterli folik asit, sinir sistemi kusurlarının önlenmesinde etkili olabilir. Ayrıca, D vitamini ve omega-3 yağ asitleri (özellikle DHA) de beyin, göz ve sinir sistemi gelişimi açısından mutlaka alınmalıdır,” diye konuştu.
Demir ve B12 vitamininin yeterli düzeyde alınmasının, hem anemi riskini azalttığını hem de bebeğin hücre çoğalması ve sinir gelişimini desteklediğini aktaran Ayazoğlu, gebelikte protein ihtiyacının da arttığını vurguladı. “Et, yumurta, baklagiller ve fermente süt ürünleri gibi kaliteli protein kaynakları bu dönemde mutlaka beslenme planında yer almalı. Aynı zamanda, kalsiyum ve D vitamini bebeğin kemik yapısının gelişiminde büyük rol oynarken, annenin kemik sağlığı için de gereklidir” ifadelerini kullandı.
HER ANNE ADAYINA ÖZEL BESLENME PLANI GEREKLİ
Gebelik döneminde genelleştirilmiş diyetler yerine, her annenin yaşına, sağlık durumuna, yaşam tarzına ve kilosuna göre özel bir beslenme planı hazırlanması gerektiğini belirten Ayazoğlu, bu sürecin mutlaka bir beslenme uzmanı rehberliğinde yürütülmesi gerektiğini söyledi.
“Lif açısından zengin sebzeler, meyveler, tam tahıllar sindirim sistemini desteklerken, su tüketimi de ihmal edilmemeli. Bununla birlikte yüksek oranda kafein, rafine şeker, katkı maddeleri içeren ve aşırı işlenmiş gıdalardan uzak durulması şart,” diyen Ayazoğlu, gebelikte sağlıklı beslenmenin hem anne hem bebek sağlığı için vazgeçilmez olduğunu sözlerine ekledi.
