İYİ PARTİ’DEN 3 ARALIK MESAJI: ENGELLİ BİREYLER İÇİN TÜRKİYE’DE SİSTEM İŞLEMİYOR!

İYİ Parti Isparta Kadın Kolları Başkanı Gülay Gönbe, 3 Aralık Dünya Engelliler Günü dolayısıyla yaptığı açıklamada, engelli bireylerin haklarının yalnızca yasal zeminde tanımlanmasının yeterli olmadığını, bu hakların günlük yaşamda uygulanabilir ve erişilebilir hâle getirilmesi gerektiğini vurguladı.
Gönbe, 2025 Uluslararası Engelliler Günü’nün temasının “Toplumsal İlerlemeyi Sağlamak İçin Engellileri Kapsayan Toplumların Geliştirilmesi” olduğunu hatırlatarak, bu doğrultuda Türkiye’nin ciddi yapısal sorunlarla yüzleşmesi gerektiğini belirtti.
Açıklamasında 20 Kasım’da İzmir Gaziemir’de yaşanan ve kamuoyunu sarsan olayı hatırlatan Gönbe, doğuştan ağır engelli olan 30 yaşındaki kadının babası tarafından öldürülüp babanın da intihar ettiği iddiasına dikkat çekerek şu ifadeleri kullandı: “Yakınlarının beyanlarına göre baba hem sağlık sorunları hem de ‘kızına daha fazla bakamayacağı’ düşüncesiyle çıkmaza sürüklenmişti. Bu olay, bakım yükünün tamamen ailelere bırakılmasının, sosyal destek sistemlerinin yetersizliğinin, psikososyal desteğin yokluğunun nasıl trajik sonuçlara yol açabileceğini acı bir şekilde göstermiştir.”
ERİŞİLEBİLİRLİK HÂLÂ LÜKS GİBİ GÖRÜLÜYOR
Gönbe, kamu binaları, okullar, sağlık merkezleri ve toplu taşıma başta olmak üzere birçok alanda erişilebilirlik sorununun devam ettiğini belirtti. Şehir içi çevre düzenlemelerinin engellilerin bağımsız yaşamını desteklemediğini, sesli ve görsel yönlendirme sistemlerinin eksik olduğunu dile getiren Gönbe, dijital erişilebilirlik konusunda da ciddi açıklar bulunduğunu ifade etti.
“Kamu kurumlarının internet siteleri ekran okuyucularla uyumlu değil. E-devlet uygulamalarında görme, işitme veya zihinsel engelli bireyler için rehberlik eksik. İşaret dili desteği, sade arayüz, sesli yönlendirme gibi evrensel standartlar büyük oranda uygulanmıyor.” dedi.
ENGELLİLER VE AİLELERİ YALNIZ BIRAKILIYOR
Evde bakım hizmetlerinin sürdürülebilir olmadığını, nitelikli personel eksikliğinin ciddi bir sorun teşkil ettiğini söyleyen Gönbe, ailelerin “Ben olmazsam çocuğuma kim bakar?” kaygısının sistemsel çöküşün açık bir göstergesi olduğunu belirtti.
Engelli bireylerin toplumsal yaşama tam ve eşit katılımının sağlanmasının yalnızca bir sosyal sorumluluk değil, aynı zamanda daha üretken ve dayanıklı bir toplum inşa etmenin temel şartı olduğunu ifade eden Gönbe, politika yapıcıların, yerel yönetimlerin ve sivil toplumun ortak irade oluşturması gerektiğini söyledi.
İYİ PARTİ’NİN TALEPLERİ VE ÇÖZÜM ÖNERİLERİ
Gülay Gönbe açıklamasında engellilere yönelik mevcut desteklerin yetersiz olduğunu belirterek şu önerileri sıraladı:
• Mevcut ekonomik koşullar dikkate alınarak engelli aylığı ve evde bakım maaşlarının artırılması,
• Kamu ve özel sektörde engelli istihdam oranlarının yükseltilmesi,
• 18 yaşını dolduran engelli bireylere gelir kriteri olmaksızın aylık bağlanması,
• Nadir hastalığı olan çocukların ilaç erişimindeki engellerin kaldırılması,
• Geniş kapsamlı bir Bakım Sigortası Yasası çıkarılması,
• Engelliler için yıpranma payının emekli aylığına ve tazminata yansıtılması,
• Engelli kadınların karşılaştığı çifte ayrımcılığın ortadan kaldırılması,
• Engelli çocuğuna bakan annelere sigorta ve emeklilik hakkı verilmesi,
• Fiziksel, dijital ve teknolojik erişilebilirliğin ulusal ölçekte zorunlu standart haline getirilmesi,
• Engelli bireylerin karar alma süreçlerine doğrudan katılımını sağlayacak mekanizmaların kurulması.
Toplumda engelli bireylere yönelik merhamet eksenli ve aşırı korumacı yaklaşımın, bireylerde psikolojik baskı yarattığını vurgulayan Gönbe, doğru empati ve eşitlik temelinde bir iletişim dilinin geliştirilmesi gerektiğini ifade etti.
Açıklamasını güçlü bir çağrı ile sonlandıran Gönbe: “Engelli bireyler için gerçek anlamda erişilebilir, güvenli ve destekleyici bir Türkiye mümkündür. Yeter ki bunun için siyasi irade gösterilsin.” dedi.